Estoński CIT

Od 2021 r. w Polsce obowiązuje tzw. Estoński CIT.  W ustawie, z dnia 28 października 2020 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw, zwany jest on ryczałtem od dochodów spółek kapitałowych.

Na czym polega Estoński CIT?

Istotą estońskiego CITu jest przesunięcie czasu poboru podatku na moment wypłaty zysków z przedsiębiorstwa oraz uproszczenie w zakresie opodatkowania. Skorzystanie z tego rozwiązania będzie dobrowolne (przedsiębiorca będzie mógł wybrać, czy chce skorzystać z nowego rodzaju opodatkowania, czy woli rozliczać się na starych zasadach) i w przypadku pojedynczego przedsiębiorcy potrwa 4 lata (z możliwością przedłużenia). Nowe rozwiązanie ma pozwolić na odłożenie opodatkowania do momentu wypłaty zysku oraz na odejście od regulacji podatkowych w zakresie ustalania zysku i oparcie się na zasadach rachunkowych. 

Dla większości przedsiębiorstw pozostanie w systemie estońskim, będzie jednak miało charakter długotrwały: 4, 8, a nawet 12-letni, w którego trakcie, obowiązki związane z obsługą podatku zredukowane zostaną do minimum, a w wielu przypadkach wręcz się nie pojawią. Podatnik będzie mógł wybrać estoński CIT na okres 4 lat i przedłużać go o kolejne 4-letnie okresy. Przedłużenie jest możliwe jeśli w ostatnim, czwartym roku korzystania z rozwiązania, przedsiębiorca wciąż spełnia kryteria.

Kto może skorzystać z Estońskiego CIT

1. Kryterium przychodu

W roku poprzedzającym wejścia do systemu CITu estońskiego spółka nie powinna przekroczyć 100 mln zł. Warunek ten trzeba zachować również w trakcie korzystania z ryczałtu. Jeżeli spółka w trakcie korzystania z estońskiego CIT przekroczy limit 100 mln zł. przychodów, straci prawo do estońskiego ryczałtu z końcem roku podatkowego, ale  może pozostać w tym systemie, o ile zapłaci dodatkowy podatek – art. 28j ust. 1 pkt 1.

Wyłączenia w tym kryterium praktycznie eliminują podmioty gospodarcze opierające swe dochody na tzw. przychodach pasywnych, albowiem w zakresie przychodów osiąganych przez podatnika maksymalnie 50% może pochodzić ze źródeł pasywnych takich jak np.: odsetki, prawa autorskie, pożytków od wszelkiego rodzaju pożyczek, z części odsetkowej raty leasingowej, z poręczeń i gwarancji, z transakcji z podmiotami powiązanymi w rozumieniu art. 11a ust. 1 pkt 4.

1. Kryterium zatrudnienia

Kolejnym wymogiem jest konieczność zatrudniania co najmniej 3 pracowników niebędących udziałowcami.

Wszystkie wyżej wymienione kryteria muszą być spełnione łącznie.

Stawki estońskiego podatku CIT

Spółki, które zdecydują się na estoński CIT, będą płaciły podatek według wyższej stawki niż obecnie – art. 28o ustawy o CIT. Wysokość obciążenia podatkowego uzależniona będzie od wielkości podatnika, jest niższa dla podatników posiadających status małego podatnika (w tym także, gdy status ten został utrzymany na podstawie wartości średnich przychodów) oraz dla podatników, którzy w okresie stosowania ryczałtu dokonywali znaczących nakładów inwestycyjnych. Ustalenia właściwej stawki podatku dla dochodów osiągniętych w roku podatkowym, podatnik dokonywać będzie każdego roku, gdyż na każdy rok w 4-letnim okresie opodatkowania ryczałtem ustala się przychody osiągnięte w poprzednim roku oraz średnie przychody osiągnięte w latach poprzednich tego 4-letniego okresu. Wielkość tych przychodów zadecyduje o wysokości stawki podatkowej, jaką należy zastosować do dochodów osiągniętych w roku podatkowym. 

z 19% do 25%

oraz

z 9% do 15% (u małych podatników).

Opodatkowanie może nie wzrosnąć jeśli spółka pomniejszy stawkę o 5 punktów procentowych (czyli do poziomu 20% i 10%) pod warunkiem, że nakłady na cele inwestycyjne będą odpowiednio wysokie (50% w każdym dwuletnim okresie rozliczania nakładów, lub 110% w każdym czteroletnim okresie ich rozliczania). Łączny poziom opodatkowania (na poziomie spółki i wspólnika) spadnie, ponieważ wspólnik będzie odliczał od swojego podatku część z tego, co zapłaciła spółka w systemie estońskim.

Obowiązkowe nakłady inwestycyjne

Spółki, które zdecydują się na estoński CIT, będą zobowiązane do ponoszenia bezpośrednich nakładów inwestycyjnych zgodnie z (art. 28g ustawy o CIT). Taki model ma doprowadzić do gromadzenia środków trwałych przez podatnika.

• 15% (przy czym nie mniej niż 20 tys. zł) – w okresie dwóch kolejno następujących po sobie lat, lub

• 33% (nie mniej niż 50 tys. zł) w okresach czteroletnich. 

Wartość nakładów należy kalkulować w stosunku do wartości początkowej posiadanych maszyn, narzędzi, urządzeń i środków transportu ustalonej na ostatni dzień roku podatkowego poprzedzającego odpowiednio dwuletni albo czteroletni okres opodatkowania estońskim CIT. 

Z przepisów wynika również, że z wartości tej należy wyłączyć: samochody osobowe i inne środki transportu oraz składniki majątku spółki służące głównie celom osobistym udziałowców, akcjonariuszy lub członkom ich rodzin.

Estoński CIT – opodatkowanie

Estoński CIT zakłada opodatkowanie na czterech poziomach, co daje siedem podstaw opodatkowania.

1. Podatek od dochodu z przekształcenia,
2. Podatek od różnic przejściowych między wynikiem podatkowym a wynikiem bilansowym.
3. Następnie CIT pojawi się na poziomie spółki, gdy będzie ona wypłacać dywidendę
4. Spółce grozi domiar podatku w sytuacji, gdy jej przychody roczne przekroczą 100 mln zł, a ona nadal będzie chciała korzystać z estońskiego CIT.

Natomiast przy wyjściu z estońskiego systemu podatek trzeba będzie zapłacić:

1. W razie niedochowania warunków do korzystania z estońskiego CIT,
2. W związku z brakiem wypłaty zysku (dywidendy) lub brakiem przeznaczenia go na pokrycie strat w okresie korzystania z estońskiego CIT od dochodu z przekształcenia.

Estoński CIT staje się atrakcyjną formą opodatkowania, dopóki spółka nie wypłaci zysku w postaci dywidendy lub nie przeznaczy go na pokrycie strat.