Otrzymanie subwencji z PFR – następstwa w podatku CIT

W ramach tarczy antykryzysowej wiele spółek z o.o. otrzymało subwencję finansową z PFR. Po otrzymaniu subwencji przedsiębiorstwa stanęły przed dylematem: Jak rozliczyć dla celów CIT wartość otrzymanej subwencji, czy będzie ona przychodem podatkowym w momencie jej otrzymania oraz, czy umorzona część subwencji będzie stanowiła przychód dla spółki. Dodatkowa pojawiła się wątpliwość czy wydatki sfinansowane z tej subwencji mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów.

Uzyskanie subwencji finansowej z PFR nie będzie się wiązało z powstaniem przychodu podatkowego. Zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami przychód powstanie dopiero w sytuacji, gdy subwencja ta zostanie umorzona — w odniesieniu do kwoty umorzonej (Ministerstwo Finansów zapowiedziało, że częściowe zwolnienie umorzenia z podatku ma być analizowana we współpracy z PFR). Natomiast wszystkie wydatki sfinansowane z ww. subwencji będą stanowiły koszty uzyskania przychodu na zasadach ogólnych, tzn. jeżeli spełniają ogólne przesłanki wynikające z ustaw podatkowych.

Subwencja finansowana z PFR

W odpowiedzi na sytuację wynikającą z pandemii koronawirusa, w ramach tzw. tarczy antykryzysowej mikro, mali i średni przedsiębiorcy mogli starać się o wsparcie w formie subwencji finansowej z Polskiego Funduszu Rozwoju (PFR). Subwencja ta będzie podlegać zwrotowi, przy czym w określonych przypadkach będzie mogła być ona umorzona w części nieprzekraczającej 75% subwencji. Zasady przydzielania takiej subwencji, jej wykorzystania oraz zwrotu (częściowego umorzenia) definiuje „Przewodnik dla mikro, małych i średnich firm po tarczy finansowej PFR”.

Skutki podatkowe otrzymania subwencji finansowej

Kwestia skutków podatkowych otrzymania wsparcia finansowego z PFR, jego częściowego umorzenia oraz wydatków sfinansowanych z tego wsparcia została wyjaśniona na stronie internetowej Ministerstwa Finansów (komunikat z dn. 18.05.2020 Wsparcie finansowe dla firm w ramach Tarczy Finansowej). Zgodnie z komunikatem:
• otrzymanie subwencji jest neutralne podatkowo, nie stanowi ona przychodu podatkowego,
• zwrot środków otrzymanych w ramach subwencji nie stanowi kosztu podatkowego,
• koszty sfinansowane z subwencji stanowią koszty uzyskania przychodów na zasadach ogólnych; wszystkie wydatki, które zostały sfinansowane ze środków przekazanych przez PFR, podlegają zaliczeniu do kosztów podatkowych, jeżeli spełniają ogólne przesłanki wynikające z ustaw podatkowych do takiej ich kwalifikacji. Kwalifikacji wydatków jako kosztów uzyskania przychodów nie zmienia także ewentualne umorzenie finansowania.
• umorzenie subwencji; obecnie do przychodów podatkowych zalicza się wartość umorzonych zobowiązań; Ministerstwo Finansów wskazało, że możliwość dokonania w 2021 r. częściowego zwolnienia z podatku dokonanych umorzeń będzie dopiero analizowane we współpracy z PFR.

Tożsame podejście zostało zaprezentowane również m.in. w interpretacji indywidualnej Dyrektora KIS z 4 września 2020 r., nr 0114-KDIP2-2.4010.154.2020.1.AS. W interpretacji tej organ podatkowy stwierdził: „ (…) pomoc finansowa uzyskana od X, w ramach programu rządowego dla celów podatku dochodowego traktowana jest jak pożyczka, która nie podlega zaliczeniu do przychodów podatkowych. Wypłata środków pomocowych z X jest zatem dla Wnioskodawcy neutralna podatkowo (…)”. Neutralność podatkowa oznacza, że przychód podatkowy nie powstanie również z racji tego, że otrzymana pożyczka jest nieoprocentowana. Nieoprocentowanie subwencji jest bowiem ogólnie określoną zasadą programu przyznawania pomocy w ramach Tarczy Antykryzysowej.

W kwestii skutków podatkowych umorzenia części otrzymanej subwencji, Dyrektor KIS przywołał art. 12 ust. 1 pkt 3 lit. a) ustawy o PDOP, „ (…), zgodnie z którym do przychodów zalicza się wartość umorzonych zobowiązań, w tym z tytułu zaciągniętych pożyczek. (…)”

Wedle organu podatkowego:

„(…) Zgodnie z obowiązującymi zasadami rządowego programu pomocowego Tarcza Finansowa beneficjent takiej pomocy powinien zwrócić minimum 25% otrzymanej kwoty. W momencie otrzymania subwencji finansowej nie ma jeszcze podstaw do tego, by opodatkować umorzoną część subwencji, bo ta nie jest jeszcze znana. Co prawda możliwe jest umorzenie nawet 75% subwencji, ale umoczona kwota nie może być też niższa. A zatem – w momencie przyznawania subwencji kwota umorzenia nie jest jeszcze znana.

W momencie umorzenia części subwencji sytuacja ta ulegnie jednak zmianie, bo spółka uzyska przysporzenie majątkowe w określonej wysokości, zatem zostanie spełniona przesłanka trwałości tego przysporzenia — spółka nie będzie zobowiązana do zwrotu części subwencji i kwota ta stanie się przysporzeniem o charakterze definitywnym po stronie Wnioskodawcy.
W chwili umorzenia powstanie zatem przychód podatkowy.

Umorzona kwota uznawana jest za przychód zgodnie z przywołanym powyżej art. 12 ust. 1 pkt 3 lit. a u.p.d.o.p.
Na chwilę obecną przepisy podatkowe nie przewidują zwolnienia takiego przysporzenia z opodatkowania.
Spółka powinna zatem rozpoznać przychód w momencie umorzenia, tj. pozytywnego rozpatrzenia wniosku o zwolnienie, gdy będą już znane ostatecznie wartość subwencji podlegająca zwrotowi oraz wartość bezzwrotna udzielonej pomocy finansowej. (…)”

Mając na względzie powyższe, zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami, otrzymanie subwencji finansowej z PFR nie wiąże się z powstaniem przychodu podatkowego, przychód podatkowy powstanie natomiast w momencie umorzenia subwencji, po pozytywny rozpatrzeniu przez Polski Fundusz Gwarancyjny wniosku o zwolnienie — w odniesieniu do umorzonej części (pod warunkiem, że nie zostaną wprowadzone przepisy wyłączające to umorzenie z przychodów podatkowych lub zwalniające je podatku CIT).

Odnośnie wydatków sfinansowanych z przedmiotowej subwencji organ podatkowy uznał: „ (…) wydatki Wnioskodawcy, które zostaną pokryte z subwencji finansowej – po spełnieniu ogólnych przesłanek zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów określonych w art. 15 ust. 1 u.p.d.o.p., będą mogły zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów na zasadach ogólnych. (…)”. Na prawo do zaliczenia tych wydatków w koszty podatkowe nie ma wpływu ewentualne umorzenie subwencji (interpretację indywidualną Dyrektora KIS z 27 lipca 2020 r., nr 0111-KDIB2-1.4010.220.2020.2.PB).