Być VATowcem- podstawowe informacje dla przedsiębiorców

Często przyszli przedsiębiorcy zadają sobie pytania, czy warto zostać vatowcem? Jak nim zostać?  Co to tak naprawdę jest podatek VAT? Kiedy i jak rozliczać? Jakie są pozytywne i negatywne skutki? Wyjaśniamy podstawowe informacje, które powinien znać przyszły przedsiębiorca.

Co to jest podatek VAT?

Potocznie VATem nazywamy podatek od towarów i usług. Dotyczy ona zarówno nabywców jak i sprzedawców. Jego wartość doliczana jest do kwoty netto, co tworzy nam kwotę brutto. Przedsiębiorca, rozliczając podatek, płaci zatem jego wysokość zależną od wartości netto sprzedaży. Ma także prawo odliczyć VAT pod warunkiem, że wydatek, z którym podatek jest powiązany, ma związek z działalnością opodatkowaną. Należność podatkowa powinna być neutralna dla przedsiębiorcy, który nie jest ostatecznym konsumentem towarów lub usług.

Jak zostać VATowcem?

Jeśli zdecydujemy się odprowadzać podatek i uznamy, że jest to dla nas opłacalne, należy wypełnić odpowiedni formularz rejestracyjny VAT-R i złożyć do Urzędu Skarbowego nie później niż 1 dzień przed planowaną transakcją. Można zrobić to listownie, elektronicznie bądź osobiście. Do wniosku należy dołączyć dokument potwierdzający tytuł prawny do lokalu (miejsce prowadzenia działalności gospodarczej). Następnie VATowiec musi prowadzić księgowość w formie KPiR (Książki Przychodów i Rozchodów).

Stawki podatku VAT

Obecnie mamy dostępnych 6 stawek podatku VAT i dwa oznaczenia, które są stosowane na fakturach. Przedsiębiorcy dokonują rejestracji na  formularzu VAT-R, a odpowiednią stawkę VAT oznacza się dopiero na fakturze.

• Standardowa stawka podatku VAT: 23%.
• obniżone stawki podatku: 8%, 5%, 0%.
• Dla rolników ryczałtowych : 7%.
• Dla taksówkarzy: 4%.
• Na fakturach stosowane są także oznaczenia „NP” (nie podlega) lub „ZW”(zwolniony).

Podatnik VAT czynny, a zwolniony

Podatnik VAT czynny to ten, który płaci podatek. VATowiec ma prawo do pomniejszania VAT należnego o VAT naliczony. Jednak posiada więcej obowiązek niż podatnik bierny. Do nich należą przede wszystkim wystawienie faktur z VAT, zarejestrowanie się do VAT oraz płatność VAT. Poza tym podatnik jest zobowiązany do składania deklaracji VAT i JPK_VAT oraz prowadzenia ewidencji sprzedaży i zakupów VAT.

Podatnik VAT zwolniony to ten, który korzysta ze zwolnienia podmiotowego   (ze względu na niski limit sprzedaży do 200 tys. zł) lub ze zwolnienia przedmiotowego (dokonuje wyłącznie sprzedaży zwolnionej z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 ustawy o VAT). Podatnik ma prawo do dobrowolnej rejestracji VAT jako podatnik zwolniony. Jednak stawka ZW nie zwalnia z wykonywania niektórych obowiązków. Należy także wystawiać faktury na żądanie nabywcy   (ze stawką ZW) oraz prowadzić ewidencję uproszczoną.

Aby zapobiec oszustwom w płaceniu podatku VAT wprowadzono pewne narzędzia. Pierwszym z nich jest biała lista podatników VAT z którą weryfikowane są rachunki bankowe. Gdy rachunek nie zgadza się z podaną listą, może zostać nałożona sankcja. Także podatek jest zabezpieczany poprzez mechanizm podzielnej płatności.  Jest to nowy sposób płatności z wykorzystaniem tzw. komunikatu przelewu.

Od 1 października 2020 roku deklaracje VAT zastąpione zostały nowymi plikami JPK V7. Nowa struktura JPK V7, to w uproszczeniu zbiór danych o transakcjach zakupu i sprzedaży. Uwzględnia dodatkowo oznaczenia w szczególności dla tych transakcji, które narażone są  na oszustwa podatkowe. Przedsiębiorcy muszą podawać w nim wiele dodatkowych informacji i w niespotykany dotąd sposób oznaczać swój asortyment.